جنگل فندقلو ییلاق پردخت و سرسبز
مناطق مرزی طبیعت سر سبز شمال با دامنههای جنوبی البرز و نواحی غربی مرز استان گیلان طبیعتی خاص و منظرههایی جالب دارد. گویا در این نقاط دو اقلیم با هم برخورد میکنند و در نتیجه آب و هوایی همیشه در حال تغییر و زمینهایی با پوشش گیاهی و جنگلی خاص پدید میآید.
از پارک ملی گلستان در شرق تا جنگل فندقلو، دهها ییلاق، پارک جنگلی و مناطق محافظت شده وجود دارد.
در این مناطق درختانی دیده میشود که در دو طرف این دو مرز اقلیمی کم پیدا میشوند.
جنگل فندقلو نقطه تقابل هوای خشک و سرد ناحیه اردبیل با هوای گرم و مرطوب گیلان است. به همین دلیل است که بیشتر روزهای سال اینجا مهآلود است و حتی در گرمترین روزهای تابستان میتوان شاهد جریان ابرها در ارتفاع پایین بود.
کافی است تا هوا کمی ابری باشد، به راحتی در گردنه حیران و فندقلو باران جاری میشود. همین بارانها باعث شده که گیاهان و درختها تا جایی که توانستهاند تکثیر و رشد کنند.
وسعت فندق لو حدود ۱۶ هکتار است. یک چهارم این منطقه جنگلی و بقیه مراتع هستند. با این که وسعت جنگل نسبتا کم است اما نام جنگل روی فندقلو مانده است.
هر گوشه از این منطقه در هر زمان از سال زیبایی خاصی دارد و اگر در بهترین زمان سفر کنید با بهشت مواجه خواهید شد.
موقعیت فندقلو و راههای دسترسی
جنگل فندقلو درست بین دو استان گیلان و اردبیل و بین دو شهر اردبیل و آستارا قرار دارد. جاده آستارا به اردبیل و گردنه حیران تنها راه مواصلاتی بین دو استان در این منطقه است و هر مسافری که قصد سفر از این جاده را دارد باید از کنار جنگل فندقلو عبور کند اما خیلی از گردشگران از وجود این بهشت روی زمین خبر ندارند.
برای رفتن به فندقلو سه راه وجود دارد:
- از استان گیلان و گردنه حیران
- از استان اردبیل و شهر نمین
- کوهپیمایی
جنگل فندقلو از گردنه حیران
وقتی از آستارا به سمت اردبیل حرکت میکنید و حدود ۲۰۰ متر مانده به تونل حیران، وارد یک جاده فرعی در سمت راست جاده منتهی به تونل شوید. این جاده فرعی از بالای تونل رد میشود و بعد از حدود یک کیلومتر به یک دوراهی میرسد که جاده سمت راست دوباره به جاده اردبیل وصل میشود و جاده سمت چپ راه رسیدن به ایستگاه بالایی تلهکابین، رستوان حیران و بعد از آن جنگل فندقلو است.
بعد از رستوران جاده را ادامه دهید تا به پارکینگ و مرکز تفریحی فندقلو برسید.
اگر قصد مسافرت به شهر و استان اردبیل دارید نیازی به برگشتن از این جاده نیست چون ادامه همین مسیر شما را به روستای خانقاه سفلی و بعد از آن به بزرگراه نمین به اردبیل میرساند.
جنگل فندقلو از استان اردبیل
راه متداول و مناسبتر دسترسی به فندقلو از استان اردبیل و بزرگراه اردبیل به آستارا است.
وقتی در جاده آستارا به شهر نمین رسیدید، درست بعد از جایگاه CNG نمین یک جاده فرعی وارد روستای «دودران» میشود. همین جاده را ادامه دهید تا به خانقاه سفلی و بعد از آن روستای آرپاتپه برسید. در روستای آرپاتاپه در چهارراه به سمت چپ بپیچید و در ادامه بعد از حدود ۴ کیلومتر به پارکنیگ فندقلو میرسید.
البته از روستای خانقاه سفلی هم راهی وجود دارد اما آسفالت نیست.
مسیرهای کوهپیمایی
راههای کوهپیمایی به سمت فندقلو متنوع است و بستگی به این دارد که از کجا میخواهید کوهپیمایی را شروع کنید.
در کل گروههای کوهپیمایی برای لذت بیشتر از مسیر ترجیح میدهند مسیرهایی را انتخاب کنند که زیباتر، مسیرهای آسان و شیب کمی داشته باشد.
از بین این مسیرها، دو مسیر آبشار لاتون به فندقلو و دریاچه سوها به فندقلو بهتر است. در هر دو مسیر چشمه آبگرم «مشه سویی» محل توقف است و بعد از آن به فندقلو میروند.
در هر صورت با توجه به مشخص نبودن مسیرهای کوهپیمایی، بهتر است از تجهیزات مکانیابی و با کمک افراد با تجربه این مسیر را طی کنید.
جاهای دیدنی و طبیعت فندقلو
فندقلو منطقه خیلی بزرگی نیست و در مجموع اختصاص دادن یک صبح تا ظهر یا حداکثر تا غروب برای آن کافی است. بعضی افراد هم هستند که قصد کمپینگ و اقامت دارند و میخواهند بیشتر استراحت کنند.
در هر صورت فندقلو چه برای ماندن و چه برای توقفی چند ساعته مناسب است.
حالا برویم سراغ این که دیدنیهای فندقلو چیست و چه کارهایی میتوان انجام داد.
جنگل درختان فندق
جنگل درختان فندق به شکل انبوه فقط در اطراف پارکینگ و قسمتهای جنوبی آن وجود دارد اما هرچه به سمت گردنه حیران نزدیک شوید درختان پراکنده و بیشتر زمینهای پر از بوته و چمن میبینید.
به جز فندق، چندین گونه درخت دیگر مثل ممرز، راش، بلوط و بیدمشک در این جنگلها پراکنده هستند.
همین تنوع گونههای درختی باعث شده تا پاییز آن تابلویی از رنگهای متنوع باشد و حیوانات متنوعی اینجا را برای زندگی انتخاب کنند.
فندقلو زیستگاه حیواناتی مثل خرس، سمور، کبک، عقاب و پرندههای آوازخوان است. البته این حیوانات با توجه به شلوغی و افزایش ساخت و سازها از فندقلو دور شدهاند و خیلی کم پیش میآید با انسانها روبرو شوند.
مردمی که در فصل تابستان به فندقلو میروند از درختان سیب جنگلی و فندق میوه میچینند. هر چند اهالی روستاهای اطراف زودتر از بقیه این میوهها را میچینند و آنها را در کنار محصول باغهای خودشان در کنار جادهها میفروشند.
میوههایی مثل ازگیل، تمشک، سیب جنگلی و آلو از خوشمزههای فندقلو هستند.
دشت گلهای بابونه
فندقلو در فصل بهار تا اوایل تابستان شبیه فرشی پر از گلهای بابونه میشود. از همان جاده نرسیده به فندقلو میتوان گلها را دید. بوی بابونه در بهار اینجا میپیچد.
دمنوش گلبرگ، غنچه یا گل خشک شده کامل بابونه خواص متعددی گفتهاند. از آرامبخشی تا کاهش نفخ معده از خواص این گل خوشبو و زیبا است.
برخی افراد از این گل در ماسکهای صورت استفاده میکنند و میگویند خواص ضد آکنه و رطوبترسانی به پوست دارد.
در سفر به فندقلو میتوانید هرچقدر دلتان بخواهد بابونه جمع کنید و از آن برای دم کردن چای یا روشهای درمانی طب سنتی استفاده کنید. البته توصیه میشود روشهای درمانی و مصرف هر گیاهی را از منابع معتبر مطالعه و بعد استفاده کنید. بعضی از گیاهان در صورت مصرف اشتباه به شدت آسیبزا هستند.
در جنگل فندقلو به جز بابونه گیاهان و گلهای دیگری مثل نسترن، خاس، پامچال، گیلدیک، بنفشه و گل گاو زبان هم رشد میکند.
در صورت پیدا کردن این گلهای نادر، بوتههای آنها را از بین نبرید تا بتوانند دوباره رشد کنند.
آبگرم مشه سویی
چشمه آبگرمی معروف به مشه سویی در ۸ کیلومتری فندقلو و در محدوده استان گیلان قرار دارد. از آنجایی که فاصله تا آن دور است و نیاز به کوهپیمایی دارد، بیشتر آنهایی که به قصد کوهپیمایی آمدهاند تا مشه سویی میروند و اغلب مسافران از وجود چنین چشمهای خبر ندارند.
این چشمه در کنار یک رودخانه و در قعر درهای میان جنگلها قرار دارد. آب آن نسبتا ولرم است و خیلی گرم نیست.
آسانترین راه دسترسی به مشه سویی، پیمودن مسیر پاکوب به سمت جنوب و در خطالرس کوه است. این راه در انتها به سمت پایین درهای جنگلی میرود که به جز صدای رودخانه صدایی در آن شنیده نمیشود.
خود جشمه یک حوض کوچک دارد و آب از دل سنگ داخل حوض میریزد. یک آبراهه باریک برای حوض گذاشتهاند تا به محض پر شدن سرریز شود.
اگر هوا کمی سرد باشد آب گرم چشمه بخار میکند. با توجه به عبور آبهای گرم از کنار سنگهای آتشفشانی در عمق زمین، نوشیدن این آب امکان دارد مضر باشد اما شستشو و دست زدن به آن احتمالا ضرری ندارد.
مرالهای جنگل فندقلو
در سال ۸۸ یک مرکز نگهداری و تکثیر گونهای از گوزنهای وحشی بومی ایران معروف به مرال در جنگل فندقلو تاسیس شد. در ابتدا این مرکز ۱۲ راس مرال داشت که در محوطهای حصارکشی شده نگهداری میشدند.
الان این مرالها به ۳۰ راس رسیده است. میتوانید از بیرون محوطه حصارکشی شده گوزنها را تماشا کنید. بیشتر گوزنها در همانجا به دنیا آمدهاند و به دیدن انسانها عادت دارند.
تفریحات در فندقلو و حیران
با توجه به فاصله کم فندقلو و گردنه حیران، صحبت از هرکدام به تنهایی درست نیست. بخشی از این امکانات در محوطه جنگل فندقلو و بخش دیگر در محوطه گردنه حیران است.
خب حالا ببینیم با امکانات موجود چه کارهایی میتوان انجام داد.
جنگل نوردی و کمپینگ
اولین و سادهترین کاری که در فندقلو میتوان انجام داد کوهپیمایی و جنگلنوردی است.
بیشتر بخشهای منطقه شیب کمی دارد و زمینها صاف و بدون مانع هستند. فقط کافی است یک چوب دستی به دست بگیرید و کفش مناسب بپوشید؛ از منظره، هوای تازه و بوی گلهای بابونه لذت ببرید.
تلهکابین حیران
تلهکابین به تازگی در حیران راهاندازی شده است. این تله کابین دارای ۳۰ کابین ۶ نفره معمولی و ۳ کابین ویژه است. اختلاف ارتفاع بین دو ایستگاه ۵۰۰ متر است.
اگر بخواهید از سمت جاده حیران سوار تلهکابین شوید باید در کنار جاده و ایستگاه پایین توقف کنید ولی از طرف فندقلو جاده خودرو همان مسیری است که به ایستگاه بالایی میرسد.
در اطراف این مجموعه یک سورتمه، پیست کارتینگ و رستوران ساخته شده است.
سورتمه، پیست کارتینگ و زیپلاین
در ایستگاه پایین تلهکابین مجموعهای ساخته شده که شامل یک پیست کارتینگ مارپیچ، زیپلاین و سورتمه در دامنه کوه است.
این مجموعه با سرمایهگذاری بخش خصوصی به تازگی افتتاح شده و ساخت و ساز آن همچنان ادامه دارد.
بخشهای گفته شده فعال هستند و در صورت مساعد بودن هوا قابل استفاده هستند.
در کنار این امکانات تفریحی، یک کافیشاپ با منظره تمامنما به سمت حیران و یک هتل برای اقامت احداث کردهاند.
جشنواره ملی گلهای بابونه در فندقلو
هر سال در روزهای ۲۴ و ۲۵ خرداد مصادف با روز جهانی گل و گیاه، جشنوارهای با عنوان جشنواره ملی گل بابونه در فندقلو برگزار میشود.
با توجه به خواص گل بابونه که گفته شد و رشد گسترده این گل در فندقلو، از اردیبهشت تا اواسط تیرماه جمعیت زیادی فقط برای دیدن و چیدن این گلها به فندقلو سفر میکنند.
در جشنواره سالانه گلهای بابونه، برپایی غرفههای عرضه صنایع دستی و محصولات کشاورزی، اجرای موسیقی سنتی، مسابقات ورزشی و … بخشهایی از برنامههای جشنواره هستند.
پیست اسکی روی چمن
مراتع فندقلو چمنهایی مناسب اسکی روی چمن دارد و قسمتهایی از آن هیچ مانعی در شیب کوه ندارد.
چند دوره مسابقات اسکی روی چمن در فندقلو برگزار شد و هر سال ورزشکاران این رشته برای تمرین به فندقلو میروند.
همین زمین اسکی روی چمن در فصل زمستان و بعد از بارش برف یک پیست مناسب اسکی برفی است. طبق خبرهای منتشر شده قرار است امکاناتی برای ورزشهای زمستانی فراهم شود که البته هنوز اجرایی نشده است.
اقامت و اسکان در جنگل فندق لو
در فندق لو امکانات رفاهی و خدماتی مثل سرویس بهداشتی، آب آشامیدنی، فروشگاه موارد مصرفی، پارکینگ و نمازخانه وجود دارد.
در کنار پارکینگ، تعدادی اتاق با امکانات اولیه برای اسکان قابل اجاره است. در صورت مساعد بودن هوا، میتوان در فضای باز چادر زد و اگر علاقه به دامنه حیران دارید هتل و ویلاهایی در اطراف جاده آستارا به حیران هست.
بهترین زمان سفر
اگر بخشهای قبلی مقاله را خواندید چندین بار به فصل بهار و تابستان اشاره شد و خوب میدانید که زمستانهای کوهستان سخت و غیرقابل تحمل است.
اگر دنبال بهترین زمان سفر به فندقلو هستید ما به شما اردیبهشت تا اواخر تیر را پیشنهاد میکنیم.
در این دوره کوتاه گلهای بابونه باز شدهاند، همه جا سبز است و دمای هوا برای گردش و تفریح عالی است. از مرداد آفتاب سوزان میشود و با کاهش بارشها رفته رفته مناطق رنگها از سبز به سمت زردی میرود.
از شهریور وزش باد شدید شروع میشود و پاییز پرباران و همیشه مهآلود است.
در هر زمان از سال که میخواهید سفر کنید حتی در تابستان بهتر است کمی لباس گرم همراه داشته باشید چون گردنه حیران و فندقلو همیشه سردتر از مناطق اطراف است.
بعد از فندقلو کجا برویم؟
اکثر مسافرانی که به فندقلو میروند مقصد اصلیشان گیلان یا اردبیل است. مقصد سفر شما هر طرفی که باشد دهها جاذبه گردشگری در هر استان منتظر شماست.