تفاوت سرقفلی با حق کسب و پیشه
حق کسب و پیشه عبارت است از کسب شهرت و رونقی که در ملک به واسطه اقدام مستاجر به وجود آمده است.
حق سرقفلی دارای اوصاف ذیل است:
این حق به تبع مالکیت منافع برای مستاجر محل کسب ایجاد می شود.
چنین حقی برای مستاجر به صورت قهری ایجاد می شود و ارتباطی به اراده طرفین و شروط ضمن عقد ندارد .
حق کسب و پیشه هر منفعت و مزیتی است که در یک رشته کسبی در ارتباط با مشتریانش دارد و تدریجی الحصول است و بستگی به عمل مستاجر دارد .
حق سرقفلی چیست
حق سرقفلی مالی است که در بدو اجاره به مالک پرداخت می شود و ذاتا قائم و متکی به محل است و متضمن هیچ نوع شهرت تجارتی یا توجه خاص یا استقرار یافته مشتریان نیست و حق سرقفلی تابع موقعیت و
مرغوبیت محلی ، کیفیت و تجهیزات به کار گرفته شده در عین مستاجره است . این حق قطعی الحصول و به محض پرداخت مبلغ یا وجهی از جانب مستاجر به موجر به وجود می آید.
حق کسب و پیشه چیست؟
حق کسب و پیشه یا تجارت موضوع قانون روابط موجر و مستاجر سال ۵۶ بوده که در قانون جدید سال ۷۶ به طور کلی حذف و حق سرقفلی جایگزین آن شده است .
حق کسب و پیشه یا تجارت جنبه قهری و غیر ارادی دارد ؛ در حالیکه سرقفلی پدیده ای ناشی از اعمال ارادی طرفین است.
در قانون قدیم ( سال ۵۶ ) هر محلی ممکن بود به عنوان محل کسب و کار اجاره داده شود حتی اگر این محل به موجب گواهی پایان کار یا پروانه ساختمان مسکونی محسوب می شد .
لذا طبق آن قانون تجاری نبودن ملک از نظر ضوابط شهرداری مانع ایجاد حق کسب و پیشه به مستاجری که با اذن یا اجازه مالک ، محل را به عنوان محل کسب و کار مورد استفاده قرار داده بود ، نیست
اما در خصوص سرقفلی با توجه به صراحت قانونگذار در ماده ۶ جدید ، سرقفلی صرفا در خصوص ملکی ایجاد می شود که قانونا تجاری باشد و ملاک تجاری بودن نیز مندرجات پروانه ساختمانی است که طبق ماده ۵۵ قانون شهرداری تعیین می شود .
بنابراین در خصوص ملک مسکونی یا اداری نمی توان حق سرقفلی قرار داد به دلیل آن که به حکم قانون سرقفلی مختص ملک تجاری تلقی شده و لاغیر.