ملک مشاع چه ملکی است؟
در اصطلاح حقوق مال مشاع عبارت است از مالی که دو نفر یا بیشتر در آن شریک باشند و سهم هر یک را نتوان از هم تشخیص داد.
مثل خانه اى که ازطریق ارث به فرزندان می رسد و یا چند نفر با پول مشترک خانه اى می خرند که هر یک نسبت به سهم خود در آن شریکند ؛ یعنى جزء جزء آن خانه به طور اشاعه برای همه شرکا است.
هر چند هر مالی می تواند مشاع باشد ، یعنی ممکن مالکیت آن متعلق به چند نفر باشد ، با این حال ، در عمل معمولاً اموال با قیمت بالا ، مشاعی اند. به همین دلیل ، نمونه شایع اموال مشاعی ، در مورد املاک دیده می شود.
گفتیم که با مالکیت مشاعی هر یک از مالکان ، در جزء جزء مال مشاع سهیم خواهد بود. مثلا دو شخص ، ملکی را با همدیگر می خرند.
سهم یکی از آنها یک دانگ و دیگری پنج دانگ از آن ملک است. با این حال ، هر دو شریک در تمام ملک هستند و صاحب یک دانگ نیز در جزء جزء آن خانه به طور اشاعه سهیم است.
هرچند که سهم او یک ششم آن خانه است ، ولی این میزان سهم او در تمام خانه منتشر است ، یعنی در همه قسمت های خانه ، یک ششم سهم دارد. منظور از مشاعی بودن ملک نیز دقیقا همین است.
البته شرکای مشاعی می توانند در هر زمان که بخواهند ، در مورد تقسیم ملک مشاعی تصمیم بگیرند. یعنی با توافق یکدیگر ملک را به قسمت هایی تقسیم بندی و این قسمت ها را نسبت به سهم شرکا در اختیار و بهره برداری آن ها قرار دهند.
معنای مفروز
مال مفروز یا ملک اختصاصی ، در مقابل، مال مشاع قرار دارد. منظور از مال مفروز عبارت است از مالی که شخص به صورت انحصاری ، مالک آن باشد ؛ مانند خانه یا ماشینى که منحصراً در ملک یک فرد است و کسى با او شریک نیست و اگر قبلاً نیز مشاع بوده فعلاً تقسیم شده و هر کدام سهم خاص به خود را مالکند.
ممکن است مالکیت یک شخص نسبت به بخشی از ملک خود به صورت اختصاصی (بدون شراکت دیگرى) و نسبت به بخشی دیگر به صورت مشاع (با شراکت دیگرى) باشد.